Czyj jest Krym? [FELIETON]

Mało komu przychodzi do głowy sięgnąć do książek, a tam na temat Krymu i Ukrainy łatwo znaleźć, że Krym był częścią Rosji od 1783 roku do roku 1914. Podczas I wojny światowej Krym nadal był częścią Imperium Rosyjskiego. W 1917 roku po Rewolucji lutowej ustanowiono regionalny rząd Krymu, ale w kwietniu tego roku Tatarzy krymscy utworzyli Krymską Radę Narodową, a w grudniu 1917 roku ogłosili powstanie Republiki Ludowej Krymu. Jednak już w styczniu 1918 roku Armia Czerwona najechała region i ustanowiła Taurydzką Socjalistyczną Republikę Radziecką. 

W kwietniu 1918 roku siły niemieckie i ukraińskie zajęły Krym, tworząc Generalny Gubernatorat Krymski, który istniał do listopada 1918 roku, kiedy to Niemcy wycofali się po klęsce w I wojnie światowej. Po ich odejściu Republika Ludowa Krymu została odtworzona, ale w lutym 1919 roku Armia Czerwona Krym najechała i ustanawiono Socjalistyczną Republikę Radziecką Krymu. W kwietniu 1919 roku Armia Biała, pod dowództwem generała Piotra Wrangla, zajęła Krym, ale w listopadzie 1920 roku Armia Czerwona włączyła Krym do ZSRR. W październiku 1921 roku w ramach ZSRR utworzono Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką Krymu. W 1944 roku status autonomii został zniesiony, a Krym stał się częścią ZSRR. Od 1954 do 1991 roku Krym był częścią Republiki Ukraińskiej SSR w ramach ZSRR. 

PRZECZYTAJ TAKŻE:

Ludobójstwo zaplanowane czy spontaniczne? – Jacek Międlar o filmie „Sąsiedzi”

4 miesiące temu

Czy Polska będzie polem III wojny światowej? Rozmowa z dr. Markiem Laskiewiczem

5 miesięcy temu

W 1991 roku odbyły się referenda. Jedno ogólnoukraińskie, w którym mieszkańcy Krymu głosowali za niepodległością Ukrainy, oraz drugie, lokalne, gdzie 94% głosujących opowiedziało się za przywróceniem statusu autonomii w ramach Krymskiej ASSR. Po referendum, 12 lutego 1991 roku, Najwyższa Rada UkrSSR przyjęła ustawę o przywróceniu statusu autonomii Krymu w ramach ZSRR. W innym referendum przeprowadzonym na Krymie 76,2% głosujących poparło zachowanie ZSRR. Wydaje się więc, że nowo powstałe państwo nie uwzględniło oczekiwań autonomii Krymu w ramach Ukrainy. 

W lutym i marcu 2014 roku Rosja dokonała inwazji na Krym a 17 marca 2014 roku władze Krymu ogłosiły niepodległość i poprosiły o dołączenie do Rosji, a 18 marca Rosja formalnie włączyła Krym jako Republikę Krymu. 

Rosja twierdzi, że Krym „zawsze był rosyjski” i że referendum w 2014 roku było aktem samostanowienia. Pogląd ten jest obalany przez historyków, którzy wskazują, że Krym był w rękach Rosji tylko przez część swojej historii, ale z drugiej strony jeszcze krócej był częścią niezależnej Ukrainy. 

Wg spisu ludności z 2001 roku 59% ludności to Rosjanie, a 25% to Ukraińcy, ale 77% ludności mówiło po rosyjsku jako językiem ojczystym, co wskazuje, że wielu Ukraińców na Krymie ma problem z narodową tożsamością.

Czyj jest Krym? [AUDIO]